Tsjechië: Most, Theresiënstadt, glasfabriek en rotsformaties

Camperreis Tsjechië    16 september     Dag 4

Most - de kerk, die ging verhuizen

“Denk in Noord-Tsjechië aan Most. Daar staat de Maria-Hemelvaartkerk, die veertig jaar geleden is verplaatst”, zo is ons aanbevolen. In 1975 ging hier een hele wijk tegen de grond ten behoeve van de bruinkoolwinning. Ook de eeuwenoude kerk stond in de weg. Met grenzeloos geduld en uiterste precisie is dit meer dan tienduizend ton wegende gevaarte uiteindelijk 840 meter verplaatst. Op een film is te zien hoe alle beelden zorgvuldig zijn ingepakt, de toren is ontmanteld en het kerkgebouw zelf is verstevigd met een beton- en staalconstructie. De Skodafabriek maakte een soort treintjes, waarop de kerk werd gesteld en centimeter voor centimeter werd verplaatst. De hele rijd-operatie nam 500 uur, verdeeld over 28 dagen in beslag. Daarna is de toren weer geplaatst en is de kerk gerestaureerd.

Het resultaat is een kerk, die inmiddels weer tegen een fabriek lijkt te staan maar van binnen een imponerend interieur heeft. Vooral de vele gekleurde houtsnijvoorstellingen op de galerijrand zijn bijzonder te zien. Als in een soort stripboek ontrollen de Bijbelverhalen zich zo voor de kerkbezoekers. Jammer genoeg mag ook in deze kerk weer niet worden gefotografeerd.

Houtsnijwerk in de kerk in Most

De complete kerk in Most is 840 meter verplaatst

We zijn hier deze morgen gekomen door van Freiberg weer een stukje terug de 101 te rijden en vervolgens via Sayda en Seiffen de piepkleine grensovergang bij Deutschesiedel.over te gaan. We rijden er door een landschap met heuvels en puntige bergen, zoals kinderen die tekenen.

Theresienstadt

Na Most rijden we verder naar Terezin, ook bekend als Theresienstadt. Dit voormalige ghetto-kamp werd gevormd door de garnizoensgebouwen die hier binnen de vesting stonden en nog steeds staan. Terezin was een doorgangskamp en tegelijkertijd het propagandakamp van de Nazis om de wereld te laten zien hoe ‘goed Joden het hier hadden’. Vooral de vele tekeningen van zowel hier geïnterneerd gezeten hebbende kunstenaars als van kinderen laten de echte werkelijkheid zien. Zij tonen een verschrikkelijk beeld van hoop en wanhoop, van levensmoed en van de verschrikkelijke omstandigheden, waarin soms 58000 mensen op elkaar gepakt zaten, verdeeld over de verschillende gebouwen.

Plattegrond van Theresienstad

Oud Lager met daarachter de vestingsmuur

In de jaren 1941 tot mei 1945 zijn zo’n 150.000 mensen kampbewoner geweest, van wie de overgrote meerderheid is omgekomen, na doorgevoerd te zijn naar vernietigingskampen.
Een bezoek om stil van te worden.

We komen weer enigszins bij op de camping in het nabij gelegen Litomerice. De plaats zelf is voorzien van een aardig marktplein, omzoomd met gebouwen met arcaden. De restaurants en terrassen onder die bogen geven het geheel een levendige indruk. Wij vinden het hier een stuk gezelliger dan in de Duitse plaatsjes in het Ertsgebergte.

Overnacht: Autokamp Litomerice. www.camp.cz/nl/campings-tsjechie/litomerice GPS: 50° 31' 54"N 14° 08' 20"E

Camperreis Tsjechië    17 en 18 september     Dag 5 en 6

Glasfabriek in Harrachov

Het is warm, heel warm op de galerij in de glasfabriek in Harrachov www.sklarnaharrachov.cz), in Noord-Tsjechië, vlakbij de Poolse grens. 

Beneden ons zien we een paar dozijn mannen en vrouwen aan het werk rondom zes ovens, waarin gloeiend heet vloeibaar glas wacht om te worden verwerkt. We zijn hier in een meer dan 300 jaar oude glasfabriek. Hier, in Noord-Bohemen was en is het fijne zilverzand voorhanden, dat nodig is voor de glasfabricage.

Levende lopende band 

Tijdens de rondleiding zien we de glasblazers in kleine ketens als een soort levende lopende band aan het werk. Een man haalt een ‘klontje’ vloeibaar glas van 1000 graden uit de oven, blaast het even voor en geeft het dan door aan een meesterglasblazer, die er in een vorm een drinkglas van blaast. Vervolgens gaat het glas naar de tweede glasblazer, die er met een aangereikt klein klontje glas een steeltje aan maakt. Het glas schuift weer een man op, die er vervolgens een voetje aan draait. Zo worden er bij ieder van de zes ovens met puur handwerk glazen gemaakt. De mannen werken zich letterlijk in het zweet en drinken per dag zo’n zeven liter water en alcoholarm bier.

Rechts zitten de meesterblazers in een keten achter elkaar

De eerste blazer

Meesterblazer twee maakt de steeltjes

De glasfabriek

In de oude graveerzaal zien we hoe kristalglas – ook weer met de hand – in lijnen en patronen wordt geslepen. Nog slechts drie mensen in de fabriek doen dit werk; er is nauwelijks vraag meer naar geslepen kristal.

De slijper aan het werk

Kristallen glazen verkoopt de fabriek in de bijbehorende winkel dan ook bijna niet. Wel allerlei andere glazen, in verschillende kleuren. Gezien het arbeidsintensieve werk dat de productie vergt zijn de prijzen (zo’n 30 tot 35 euro voor zes glazen) laag te noemen.

Langs hopvelden en fabrieken

Met het bezoek aan de glasfabriek zijn we met de camper zo’n 130 kilometer oostelijker in Tsjechie aangekomen. Het was een weinig spectaculaire tocht die ons van Litomerice via Novy Bor en Liberec deels langs hop- en maisvelden voerde en soms door een bosrijk gebied. Maar regelmatig komen we ook langs oude, vervallen fabrieken of juist langs hedendaagse industrie. Steeds zien we links van ons bergen.


We vinden een plaatsje voor de nacht op de niet gesloten maar wel verlaten camping in Vrchlabi.

Rotsformaties bij Adrspach

Hoe anders en vooral spectaculairder ziet het landschap er de volgende dag uit bij Adrspach, weer zo’n 50 kilometer oostwaarts. We rijden langs de voet van het Reuzengebergte en maken onderweg een ommetje naar het wintersportgebied bij Janske Lazné.

Adrspach is voor Tsjechen en Polen ook duidelijk een uitje; het staat deze vrijdagmiddag vol met bussen en auto’s op het parkeerterrein. Ze zijn dan ook bijzonder, de honderden zandstenen rotsformaties, die door wind en water in allerlei vormen zijn uitgeslepen. We brengen de middag zoet met een wandeling door het gebied, eerst langs een feeëriek meertje, dat ligt te spiegelen in de late zomerzon. 

Verderop klimmen we langs een uitgezet pad met vele treden naar rotsen met bijzondere namen als de Olifantenkudde en het Burgemeesterspaar naar mooie uitzichtpunten. Een klein deel van de tocht voert door een smalle opening tussen de rotsen, niet ten onrechte het muizengaatje genoemd.

Al met al een prachtige wandeling, die ons door al het geklim wel wat zweetdruppeltjes kost

Overnachten doen we 12 kilometer verder op de (Nederlandse) minicamping Aktief in Vernerovice.

Overnacht:

· Camping Holyday Park Lisci Farma in Vrchlabi. Campercontact.nr. 6026 
GPS:N 50.60888, E 15.60000. 
Camping van vergane glorie. Was leeg toen wij aankwamen. Er zou ACSI-tarief gelden maar dat werd niet gehanteerd. Wel kreeg ik 10% korting.

· Minicamping Aktief www.aktief.cz. in Vernerovice. 
N 50ₒ 36.982 E 16ₒ 13.768