Naar Mostar in Bosnië-Hercegovina
Eigenlijk wilden we vandaag vanaf Camping Kate bij Dubrovnik een boottocht maken langs drie eilanden met een vislunch aan boord maar het is bewolkt en weeronline voorspelt onweer! We stellen de plannen dus wederom bij en rijden met de camper op ons gemak (we zijn een slak op reis, nietwaar) naar Mostar in Bosnië-Hercegovina. Het is een rit van 160 kilometer en daar rijden we zo’n drie uur over.
Dag 34 24 juni
De rit wordt nog langer door het oponthoud bij de grens, want we passeren maar liefst drie maal de grens Kroatië/Bosnië. De kustweg hoort voor een stukje van zo’n zes kilometer bij Bosnië en dat betekent dus twee maal de grens passeren. Later volgt in de weg naar Mostar nogmaals een grenspost. Ook schuilen we een uur voor een enorme onweersbui.
De rit wordt nog langer door het oponthoud bij de grens, want we passeren maar liefst drie maal de grens Kroatië/Bosnië. De kustweg hoort voor een stukje van zo’n zes kilometer bij Bosnië en dat betekent dus twee maal de grens passeren. Later volgt in de weg naar Mostar nogmaals een grenspost. Ook schuilen we een uur voor een enorme onweersbui.
Uiteindelijk vinden we in de namiddag een parkeerplaatsje voor de camper in Mostar en lopen we naar de beroemde, oude brug. Net als in dubrovnik leert ook hier een grote foto ons van de beschietingen die er in 1991 zijn geweest, waarbij de oude stad en de brug zwaar zijn beschadigd.
Eenmaal weer thuis lezen we in een oud artikel van Balkan-kenner Paul Wennekes dat het onduidelijk is wie de brug in november 1993 in een paar uur tijd kapot schoten. Sommige bronnen zeggen dat de Serviërs de schuldigen waren, andere dat Kroatische milities het deden, omdat ze dachten dat moslims via de brug troepen bevoorraden. Volgens een geheim Kroatisch onderzoek zou de brug zijn opgeblazen door een vanuit het moslimgedeelte van de stad geactiveerde mijn. Het is ook ingewikkeld hier. Bosnische (katholieke) Kroaten en Bosnische moslims, die eerder gezamenlijk tegen de Oosters-orthodoxe Serviërs streden, komen hier met elkaar in conflict. Kortom, de beschuldigingen vliegen over en weer en de waarheid zal wel altijd een mysterie blijven.
Aan de moslimkant van de brug is een klein museum met onder meer en kaart met daarop alle gevechten en bombardementen in de oorlog. Hieruit blijkt wel hoe ingewikkeld en chaotisch het conflict was.
Hoe dan ook, de brug is weer hersteld. Paul Wennekes meldt ook dat de stenen van de oude brug zo'n tien jaar later werden opgedoken en zoveel mogelijk hergebruikt. Veel stenen bleken echter door het rivierwater zodanig gesleten en geslepen te zijn dat ze niet meer konden worden gebruikt. Met computers is daarna de oorspronkelijke vorm en grootte van de stenen bepaald en zijn er nieuwe stenen gehakt uit dezelfde groeve waaruit de oude ruim zeshonderd jaar eerder afkomstig waren.
Eenmaal weer thuis lezen we in een oud artikel van Balkan-kenner Paul Wennekes dat het onduidelijk is wie de brug in november 1993 in een paar uur tijd kapot schoten. Sommige bronnen zeggen dat de Serviërs de schuldigen waren, andere dat Kroatische milities het deden, omdat ze dachten dat moslims via de brug troepen bevoorraden. Volgens een geheim Kroatisch onderzoek zou de brug zijn opgeblazen door een vanuit het moslimgedeelte van de stad geactiveerde mijn. Het is ook ingewikkeld hier. Bosnische (katholieke) Kroaten en Bosnische moslims, die eerder gezamenlijk tegen de Oosters-orthodoxe Serviërs streden, komen hier met elkaar in conflict. Kortom, de beschuldigingen vliegen over en weer en de waarheid zal wel altijd een mysterie blijven.
Aan de moslimkant van de brug is een klein museum met onder meer en kaart met daarop alle gevechten en bombardementen in de oorlog. Hieruit blijkt wel hoe ingewikkeld en chaotisch het conflict was.
Hoe dan ook, de brug is weer hersteld. Paul Wennekes meldt ook dat de stenen van de oude brug zo'n tien jaar later werden opgedoken en zoveel mogelijk hergebruikt. Veel stenen bleken echter door het rivierwater zodanig gesleten en geslepen te zijn dat ze niet meer konden worden gebruikt. Met computers is daarna de oorspronkelijke vorm en grootte van de stenen bepaald en zijn er nieuwe stenen gehakt uit dezelfde groeve waaruit de oude ruim zeshonderd jaar eerder afkomstig waren.
 |
| Brug in Mostar |
 |
| Mostar |
 |
| Bazar rondom de brug in Mostar |
Waar Servië Servisch-orthodox is en Kroatië vooral katholiek, is hier de Islam-achtergrond duidelijk aanwezig. In de omgeving van de brug is ook een bazar, die natuurlijk op toeristen is gericht. Toch bestaat de bazar al heel lang; de tapijtenkoopman vlakbij de brug zit er al meer dan veertig jaar. Samen met enkele minaretten geeft de bazar een Oosterse sfeer. Na een paar uurtjes hebben we het wel gezien.
Op de wandeling terug naar de camper komen we nog gebouwen tegen, waar de schade van de burgeroorlog van 25 jaar geleden nog steeds is te zien.
Gereden: ca. 170 kilometer
Overnacht: Autocamp Blagaj in Blagaj Campercontact nr 14304. Vanaf de campig is het ook mogelijk met een taxi naar Mostar te gaan.
Weer: Bewolkt, onderweg onweer, in Mostar zonnig
Dag 35 25 juni
Rust- en studiedag
We houden een rustdag op de kleine camping in Blagaj. Gelegen aan een riviertje, vlakbij het dorp Bagaj, zitten we hier echt op het platteland van Bosnie-Hercovina. Het is een simpele camping maar met een heerlijk beschaduwd terras aan het water.
We zijn geintrigreerd door de stille getuigen van de Balkanoorlog van 25 jaar geleden, zoals we die we de afgelopen dagen in Dubrovnik en Mostar hebben gezien En zo wordt deze rustdag ook een studiedag.
In de gids over Servie van Menno Weijs en de Geogids van de ANWB over Kroatië staan uitgebreide hoofdstukken over de geschiedenis van voormalig Joegoslavië. We lezen over Tito en het uiteenvallen van de federatieve republiek Joegoslavië na diens dood. Het is een ingewikkelde geschiedenis, die gaat over nationalisme, verschil in religie en cultuur (orthodox, katholiek, islam) en over economische verschillen in de verschillende deelrepublieken. Een geschiedenis ook, waarover Serviërs, Bosniërs en Kroaten ieder hun eigen mening zullen hebben.
Het komt er op neer dat na de dood van Tito in 1980 de eenheid van Joegoslavië steeds verder afbrokkelt. Dit leidt er uiteindelijk toe dat in 1991 Slovenië en Kroatië zich onafhankelijk verklaren. Uiteindelijk voert Servië maar liefst vier oorlogen tegen voormalige delen van het oude Joegoslavië: tegen Kosovo, Slovenië, Bosnië en Kroatië. Vooral in het Oosten van Kroatië en in Bosnië is er hevig gevochten. De gevolgen ervan zijn her en der nog steeds te zien.
 |
| Gebouw in Mostar. Ooit beschoten, nooit hersteld. |
 |
| Soms kom je nog herinneringen aan Tito tegen |
Gereden: 0 kilometer
Overnacht:
Weer: Blauwe lucht, zonnig, warm
Zie: biancaoverdegrens.com/bosnie-herzegovina
Ga verder met Kroatië - Dalmatië
Meer Bosnië-Herzegowina
Er is tijdens de rit van en naar Mostar vanuit Kroatië nog meer te zien. Wij hebben het bij Mostar gehouden maar Bianca van het blog Biancaoverdegrens.com schrijft in haar artikel niet alleen over Mostar maar ook over het plaatsje Medjugorje en over de prachtige Kravica Waterfalls . Medjugorje werd bekend door een reeks verschijningen van Maria die er sinds 1981 zouden plaatsvinden. Het is sindsdien een bedevaartsoord geworden.Zie: biancaoverdegrens.com/bosnie-herzegovina
Ga verder met Kroatië - Dalmatië
